خشک کردن میوه ها به چه صورت است ؟
خشک کردن میوه ها ، میوه ها و سبزی ها بعنوان یکی از ارکان اصلی تامین نیازهای غذایی بشر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خواص میوه خشک بسیار زیاد است و برای سلامتی بدن فواید بی شماری به همراه داردی.بشر از هزاران سال قبل تا به حال به موازات تولید محصولات کشاورزی، اقداماتی جهت نگهداری موادغذایی خود برای مواقعی که این مواد در دسترس نبودند، انجام می دادند که قدیمی ترین آنها خشک کردن میوه ها توسط آفتاب بوده است.
خشک کردن میوه ها
خشک کردن میوه ها و سبزی ها به وسیله آفتاب با محصولاتی نظیر کشمش و انجیر در ایران باستان، یونان و مصر شروع شده است. علم این روش کم کم در نقاط مختلف دنیا توسعه پیدا نموده و روش های سریع تر خشک کردن توسط دستگاه های مربوطه روی کار آمده است. همیشه خشک کردن بوسیله خورشید و جریان هوا متداول بوده است، اگر شرایط جوی اجازه خشک کردن از طریق طبیعی را نشان ندهد و یا در نظر باشد که در مقیاس صنعتی به تولید پرداخت شود از دستگاه خشک کن میوه و تجهیزات دیگر استفاده می کنند.
بازار فروش میوه های خشک نظیر موز، پرتقال، کیوی، هلو، آلبالو و … رونق خاص خود را دارد. برخی از این فرآورده ها هنوز هم از طریق خشک کردن در آفتاب تهیه می شوند، هرچند که روش های مکانیزه و استفاده از هوای گرم و خشک نیز گسترش یافته است.
اندام های میوه ها بعد از برداشت
میوه ها پس از برداشت ، هنوز دارای سلول های زنده اند و لذا دارای فعالیت سوخت و ساز هستند. مصرف اکسیژن و تولید دی اکسید کربن در بافت گیاه، که اصطلاحاً تنفس نامیده می شود یکی از اساسی ترین این فعالیت ها می باشد. از این رو برای جلوگیری از فساد میوه ها فرایندی که شدت تنفس راه کاهش دهد باعث افزایش عمر نگهداری محصول خواهد شد که یکی از اصلی ترین این فرآیندها خشک کردن میوه ها می باشد.
اهداف خشک کردن میوه ها
هدف اصلی از خشک کردن میوه ها افزایش مدت نگهداری (ماندگاری) آنهاست، از سایر اهداف می توان کاهش وزن، کاهش حجم و سهولت استفاده را نام برد. با کاهش وزن و حجم میوه ها ، هزینه ی بسته بندی و حمل و نقل نیز کاهش می یابد.
میوه های خشک شده در صورت بسته بندی مناسب جهت نگهداری به سردخانه نیازی ندارند.
خشک کردن میوه ها
خشک کردن عبارت است از خارج کردن کامل یا قسمت عمده آب محصول در شرایط کنترل شده.
به این ترتیب میوه یا سبزی خشک شده را می توان به مدت طولانی نگهداری نمود. مقدار رطوبتی که در آن رشد باکتری ها متوقف می شود، کمتر از 15 درصد و برای قارچ ها کمتر از 10 درصد نسبت به ماده ی خشک می باشد، در عمل، اکثر میوه ها تا حد 5 درصد خشک می نمایند.
ذکر این نیز ضروری است که باید بین محصولات خشک شده در آفتاب و آنهایی که به وسیله دستگاه خشک کن می شوند، تفاوت قائل شد، محصولات حاصل از روش اول را اصطلاحاً خشک شده می نامند، در حالی که نوع دوم، به محصولات آب گرفته شده معروف است. این واژه در تمام دنیا مرسوم نمی باشد، اما لازم است در بررسی خصوصیات کیفی و مبادلات تجاری محصولات خشک شده، توجه کافی مبذول داشت.
اتفاقاتی که در زمان خشک کردن میوه ها رخ می دهد :
- انتقال حرارت از محیط به میوه
- انتقال آب از میوه یا سبزی به محیط
بنابراین روش یا دستگاهی مطلوب است که دوعمل فوق را آسان کرده و تسریع نماید.
عوامل مهم در تسریع و سهولت خشک کردن میوه ها
سطح خارجی محصول :
هرچه سطح محصول بیشتر باشد عمل خشک کردن سریع تر است و به همین دلیل است که میوه ها و سبزی ها را به قطعات ریز تقسیم می کنیم.
درجه حرارت :
هرچه دمای محیط بیشتر باشد سرعت خشک شدن بیشتر می شود.
سرعت تهویه :
تهویه مناسب مانع تجمع رطوبت حاصل از خشک کردن میوه شده و در نتیجه باعث تسریع خشک شدن می شود.
خشکی هوا :
هرچه هوا خشک تر باشد ، می تواند مقدار بیشتری رطوبت را جذب نموده و سرعت خشک شدن میوه یا سبزی را بیشتر نماید.
آماده سازی میوه ها برای عملیات خشک کردن :
اگر میوه ها تحت یکی از روش های عملیاتی زیر قرار گیرند کیفیت آنها بهبود بیشتری پیدا می کند . اجرای هر دو روش با توجه به میزان تاثیر آن با روش دیگر تفاوت خواهد کرد.
این روش ها عبارتند از :
گوگرد دادن :
بسیاری از میوه ها به ویژه سیب، زردآلو، هلو و گلابی از انواعی هستند که در هنگام خشک کردن و ذخیره سازی تمایل به قهوه ای شدن دارند. گوگردی کردن میوه ها (در معرض دود گوگرد قرار دادن) باعث می شود که رنگ میوه ثابت بماند و از ترش شدن آن جلوگیری شود. مزیت دیگر آن این است که ویتامین های A و C در طی خشک کردن و ذخیره سازی از بین نمی روند. میوه هایی که به روش صنعتی و تجاری خشک می شوند، بیشتر به شیوه گوگردی کردن آماده می شوند، زیرا با این کار از تغییرات رنگ و طعم میوه جلوگیری بعمل می آید.
سولفیت زدن :
خیساندن میوه ها در محلول بی سولفیت سدیم تاثیری همانند اثر دود گوگرد خواهد داشت. هنگامی که این ماده با آب مخلوط می شود بر سطح میوه پخش شده و باعث کند کردن ترکیب اکسیژن و قهوه ای شدن آنزیمی می گردد.
در ایران خشک کردن زردآلو ، هلو ، آلو سیاه ، آلبالو و سیب بسیار رواج دارد که مهم ترین آنها برگه زردآلو است. زردآلوی خشک (بصورت برگه یا قیصی) بعد از کشمش مهم ترین خشکبار صادراتی می باشد. علت رواج روش های سنتی در تهیه خشکبار با استفاده از آفتاب همانا وجود هوای گرم و آفتابی در اکثر نقاط ایران است. اما راندمان کار با دستگاه های میوه خشک کن بسیار بالاتر می باشد.
با آشنایی با صنعت خشک کردن میوه و دانستن توجیه پذیری این شغل که هم می تواند به صورت دستگاه خشک کن خانگی و هم به صورت صنعتی استفاده شود ، می توانید این شغل را هم اکنون راه اندازی کنید.
زاگرس ماشین کرج با تولید، طراجی و ساخت دستگاه های میوه خشک کن با کیفیت و مرغوب در خدمت شما دوست داران این کار اقتصادی می باشد. شما می توانید از طریق شماره تماس 02634716956 و یا از طریق واتس اپ با همکاران و مشاوران ما در ارتباط باشید.